Skip to content

Hans von Speyer – Harnischfechten

Inhalt:

zurück zur Einleitung

Martin Siber
Langes Schwert

Meister Andreas
Schwert und Messer

Johannes Liechtenauer
Langes Schwert I
Langes Schwert II

Meister Ott
Ringen

Johannes Liechtenauer
Kampffechten: Ringen

Meister Luw
Harnischfechten

Martin Hundsfelder
Kurzes Schwert

Johannes Liechtenauer (?)
Roßfechten

130r

Item hie hebet sich an meinster lůlben künst fechtes ÿn harnisch aüß den vier hüt zü füß vnd zü kanff ~

Wer ab sÿnnett
Fechtes zu füß begÿnnet
der schik sin sper
zu ytlichem an heben recht were
Nÿm den vor stich an forch spring vñ setz ÿm an
zueck das gesicht ym ann
Wiltu vor stechenn
Mit zueckenn wer ler prechen
Mer wil er ziehenn
Von scheiden wil fliehenn
So solt im nohenn
Vnd weißlichenn wart des fohenn

130v

Die erst hůtt

Item Nÿm din schwertt In beyde hende vnd schutt daß krefftiglichen vnd küm in den hangendenn ortt zu dem rechtḛ or vnd stich ÿm zu dem gesicht oder wo das ist Wertt ers so zuck vnd gee durch mit dem stich vnd setz im an hals vnd wenn du hast Im an gesetz so schlag din schwertt vnter den rechtḛ vchsenn vnd tring In also vor dir hÿnn ~

Item Ein anders Stich im zu dem halß als vor wertt ers mit dem vordern ortt von siner lincken hãt vnd setz ab so fal im mit der lincken hãt an sin schwertt bÿ dem ortt vnd wieß im den stich ab ~ vnd stich ym mit der rechtḛ hant krefftiglichenn zu den hodenn wurtt er des stichs gewar vnd valt dir auch in das schwertt So loß im din schwertt fur die fuß vallenn vnd foch oder begriff den selben arm vnd brich ÿn ÿm als du dan woll weÿßtt

Item Ein anders Auch machstu auß der obern hutt mit dem knopff des schwertes ym zu dem haupt schlagenn Oder auff die arm bug des vorderenn fusses Vnd will er dir dz werenn wen du ym schlechst noch den dem kniebogenn vnd wil dich obenn vber lauffenn so versetz Im den schlag mit dem gehultz ab vnd setz Im den ort in sin gesichtt

Item was man mit dem knauff schlecht dz heissent

131r

die dünder schleg du ein auch vnder die ougenn schlagenn in daß visier ~

Itm~ merck wiltu eynenn vber danck in dem kreiß vmb furenn so griff nach eyne~ finger zu der linckḛ hant vnd brich vbersich oder stich ym obenn zu dem hantschuch in die hant vber sich vnd fur In auß dem kreiß dz ist gut vnd auch vorborgḛ

Item wiltu eyne~ man werffenn der dir hat an gesetz so vber griff mit der lincken hant vber sin lincke vnd nym daß gewiechtt peÿ syne~ lincken elnbogḛ

Item wider daß wan er griffen will so prich im die hant vorn bÿ dem glitt mit dem schwertt

Die ander hůt

Item Nÿm daß schwert in beidenn hend vnd halt es vber dyn knye vnd gee zu dem man Sticht er dir vnte~ zu wind im nicht Sunder setz ym an sin gesicht

Itm~ sticht er obenn zu Eß sy zu dem gesicht oder wo es sÿ daß soltu werenn vnd setz ym den stich ab mit dem vordern teill dines schwertes vnd setz Im In daß gesicht oder in den druessell vnd schlag din swertt vnter dÿn vchßenn vnd dring vor dich

Item Oder setz ab zwuschen dinen beydḛ hendḛ vnd far ym mit dem knopff vmb sin hals vñ vor setz ym mit dyne~ rechtḛ fuß vnd fell in also ~

131v

Ein bruch

Item Nym daß arms war vnd drÿtt vmb vnd tribe den arm bruch

Item Aber far vber mit der hantt vber syn vor gesetzen hant vnd zuch In zu dir vnd brich vnd setz Im ann ~

Item oder wechsell vnt durch vnd setz ab mit dem kloßem

Ein bruch

Item bich dz Nym des kloßes war mit der linckḛ hant vnd stos ym dz swertt in den ruckenn vnd stich Im vndḛ zu den hodenn ~

Die dritte hůtt

Item Nÿm dz swertt in bede hende vnd ste in dem gehenck bÿ der rechten sytenn Also das der linck fuß fur stee vnd geuere~ vff dich stichett oder wolt schlagen mit dem kloß oder will dir an setze~ so stich im zu sÿner versatzung in die hant ~

Itm~ oder stich vber sin hant duech vnd vber sin swertt vnd druck den knopff zu der erdenn vnd setz Im an

Itm~ nÿm vnd schlag mit dem knopff zu dem vor gesatzttem elnbogenn

Itm~ oder schlag Im vndḛ zu dem elnbogem vnd dz swertt wider gefast by der klÿngem vnd vnder

132r

der gerechtḛ vchsenn oder vff dz knye ~

Itm~ felt er dir in dz swertt in der mitten das geschiecht gern von zagheitt so rausch auch auff

Itm~ felt [Das Wort ist oberhalb der Zeile nachgetragen und mit einem keilförmigen Einfügezeichen versehen.] er dir in die spitzenn so hab dz swertt vber daß haupt vnd nÿm dz schwertt in beyde hende vnd rück an dich vnd schlag In zu der vordern hãt die er hat fier gesetz oder zu der knÿepug vnd griff wider dz schwertt mit der clingem vnd geleg vff daß knye ~

Die vierde hůt

Item Nÿm das schwertt vnter die rechten vchsen vnd ge an den man mit an setzen vnd setz ÿm an daß gesicht wertt ers so ruck oder setz ym an den drÿssell oder an die achssell oder vnder die vchsen vnd dring yn also von dir hÿn vnd wenn du hast an gesetzett so loß ÿn nicht ab kümenn so mag er weder geschlagenn noch gestechen wan es wirtt ÿm zů kurtz vnd dz ist die künst daß wiesse ~

Item merck alles daß dü willt ansetzen daß setz in das gesicht oder an den druessel oder an die lincke achsell oder vnten an die vchsen vnd alweg vntḛ die die rechten vchsen vnd dring In also vor dir hin wegtt

132v

Nota

Item Merck eben setz du Im an die rechte syten so tritt so trit ab mit dem lincken fuß oder setz du Im an den lincken siten So tritt ab mit dem rechtḛ fuß vnd lauff fier dich vnd truck In vff ein siten vnd lest er die siten so stos in vff die hauben wis daß ist das krenckest an dem menschen

Item Merck wen du Im hast an gesetz vnd ist er lenger dan du So truck also glich fur dich hin dz der ort vber sich auff gee vnd In woll in die ringenn gesetz ~

Nota

Item Vnd ist er kurtzer dan du So loß din swertt mit der hant ab sinckenn bis auff die rechte hueff vnd also far vber sich vff mit dem ortt vnd vnder die ring wol gesatz als vor vnd loß in nicht ab kümen vnd wil er dan mit dem kloß arbeytḛ so merck dz noch volgenn mit dem ortt So kan er zu keynem andern kümen vñ ist gůtt ~

Ein bruch wider die ansetzüng

Item Merck wider daß ansetzüng In das gesicht oder wuer daß sÿe daß brich also Sstich in vntḛ in die hant die er hat vor gesetz auff die clingen vnd fier In also avß dem kreyß ~

133r

Item Oder stich In vber seyn vor gesatzten hantt vnd druck dz swertt vnd den knopff nÿder zu der erden vnd setz Im ann ~

Item Oder setz Im ab zwischen dÿnen beÿdenn henden mit dem knopff gestossen fur den hals vnd vntḛ mit dem rechten peÿn getretten hinter syn linkes vnd dan vber geworffen

Item oder setz Im ab mit dem ort vnd Im angesetz an sin gesichtt

Item Oder durch wechsell mit dem knopff vnd setz Im do mit ab ~

Item Ob er die hant hatt vmb gewantt auff des clingen / stich ym oben In die finger vbersich auff ~

Ein bruch wider die ansetzüng

Item wider daß an setzenn Stich Im vnttḛ durch sint hant vnd vber sin swertt vnd schlag den knauff vber sin lincke hant vnd druck do mit nider vnd setz Im ann ~

Item  wen dir eÿner mit dem knaüff vnder den hals faren vber din rechte achsell So begriff Im den elnbogḛ mit diner lincken hant vnd stos In von dir vnd stich mit der rechtḛ hantt krefftliglichenn hinden zů ~

133v

Item Oder begriff mit der rechtḛ hant vnd mit der lincken nÿm dz gewicht bÿ seyne~ enlbogenn ~

Nota

Item Rück in zü dir mit sÿner rechtḛ hantt vnd begriff im den lÿp vnd gewind im die syten an vnd erheb Im vnd schlag im vnden auß sin fuß so felt er dz ist gutt

Item wan er sticht so stich mit Im glich zů siner lincken syten vnd begriff syn swertt zů dine~ swertt mit der lincken hant vnd mit der rechten var vnttḛ durch sin swertt vnd schlag dan mit beÿden swertternn ~

Item wen dir eÿner hat an gesetz vnd du Im auch das prich also / nohent Im als mit eym ringen mit der siten an dir vnd er dir hat angesetz vnd grifft mit diner lincken hant vorn an sin swertt / sin ort ruck yn noch dir so gewinstu im die siten an ~

Item stichstu eynem zu dem gesicht auß der andern hutt von der rechtḛ sitḛ vnd felt dir in din swertt als vor geschriben stot mit siner lincken hantt vor dine~ lincken So far auff mit der rechte~ hãt vnd mit der lincken hant / leütt im sin schwertt auff vber sin lincken hant ab vnd setz Im an ~

134r

Item wiß das alle ober an setzung prechent vnd ledigen die andern vnd in allen an setzen soltu den knouff winden vnder dem rechtḛ vchsen in die hut vnd also fier dich dringen mit sterck ~

Item Stichstü eyne~ zu dem gesicht auß der obern hut vnd felt er dir mit siner lincken hantt in din swertt schwueschen dinen beydḛ hendḛ so wind mit dem knoupff Inwendig durch sine~ arm auff deim lincke siten vnd ruck vber sich auff din rechte sitḛ vnd setz Im ann ~

Nota

Item Stichstu eynem zu dem gesicht aus der vnten hutt von der rechtḛ sitḛ vnd er felt dir mit syner lincken hant in din swert zwischen dÿnen beÿden henden So wind mit dinem knopff aussen vber sinen lincken arm vnd setz im an dz heisset auß gezempt vntḛ vnd oben

Ite~ wan du eÿnen hast gefast angesetz vnd er starck wider ist dz du In nit getringen magst vnd er grifft vndḛ durch sin swertt mit siner lincken hant vnd begrifft der din lincken vnd wil dir dz gewicht neme~ vnd die weill den arm reÿttert die wil setz Im an vndḛ an die lincken vchsen so gewinstu im die schwech an wie starck er ist dz hilfft in nitt ~

134v

Item stich mit eyne~ glich ÿn auß der vntern hutt von diner rechtḛ siten vnd biß starck am swertt vnd ist er auch starck So far mit dem knopff vber sich auff mit der rechtḛ hant vnd mit der lincken hãt leütt ÿm den ortt vber sin lincken arm an die brust oder vnter sin lincken vchsen vnd setz ym an vnd wind albeg an mit dem ansatz vnder die vchsenn in die hůttḛ ~